جشن عروسی یکی از به یاد ماندنی‌ترین لحظات در زندگی هر شخصی است؛ زیرا روزی است که عروس و داماد یکی شدنشان را جشن می‌گیرند و وصال خود را خوش یمن و مبارک می‌دانند. در هر گوشه از دنیا مطابق با فرهنگ و شیوه زندگی مراسم عروسی به روش‌های مختلف برپا می‌شود و اقدامات خاصی در این جشن صورت می‌گیرد که هر کدام به نوبه خود زیبایی ویژه‌ای را می‌آفریند. در ادامه همراه ما باشید تا شما را با آداب و رسوم عروسی ایرانی و نکات مهم در خصوص آن آشنا سازیم.
آداب و رسوم عروسی ایرانی، اصیل و ماندگار
عروسی از آن جهت که جشنی برای وصال دو نفر است و شروعی برای شریک شدن تمام لحظات زندگیشان می‌باشد مقدس بوده و در تمام نقاط دنیا محترم و زیبا شناخته می‌شود؛ از این رو توجه ویژه‌ای به این جشن مهم اعمال می‌شود تا در نهایت خاطرات خوشی در ذهن مهمانان و صاحبان مراسم ثبت شود. در ایران عزیزمان نیز از گذشته تا به امروز اقدامات خاصی برای تدارک دیدن جشن عروسی صورت می‌گرفته که این مراسمات در گذر زمان دستخوش تغییر و تحولاتی شده‌اند اما همچنان محبوب و پرطرفدار در میان مردم باقی مانده‌اند. ورود جهان به عصر مدرنیته و اینترنت سبب ایجاد تغییراتی در مراسمات و آداب و رسوم عروسی ایرانی شده است و اقدامات و کارهای انجام گرفته از حالت سنتی خارج شده و شیوه‌ای نوین را به خود گرفته‌اند که به اقتضای تغییرات فرهنگی و اجتماعی صورت گرفته در جامعه چنین تحولاتی نیز ایجاد شده است.
اجرای قدم به قدم آداب و رسوم عروسی ایرانی
هر چند با گذشت زمان مراسمات صورت گرفته برای وصال عروس و داماد دستخوش تغییرات زیادی شده اما برخی آداب و رسوم عروسی ایرانی از خواستگاری تا عروسی هنوز پابرجا باقی مانده‌اند با وجود اینکه ممکن است شیوه‌های اجرای آن‌ها به روز شده باشد.
خواستگاری
اولین اقدام برای آشنایی دختر و پسر و خانواده‌ها با یکدیگر جلسه خواستگاری می‌باشد که در آن خانواده داماد به همراه گل و شیرینی به منزل پدر عروس رفته و با تشریفات خاصی دختر خانواده را برای پسر خود خواستگاری می‌کنند. در این جلسه خانواده‌ها با یکدیگر صحبت می‌کنند تا بتوانند به آشنایی نسبی از هم دست پیدا کنند و همچنین دختر و پسر برای کسب شناخت کلی با یکدیگر به صحبت می‌پردازند. در صورت موافقت هر دو خانواده و رضایت آن‌ها نسبت به یکدیگر سایر مراسمات در ادامه اجرا خواهند شد.
بله برون
در صورتی که دختر و پسر و خانواده‌ها یکدیگر را بپسندند مراسمی تحت عنوان نامزدی یا بله برون اجرا خواهد شد که در آن بزرگ‌ترهای فامیل نیز حضور خواهند یافت و درباره مواردی مانند تاریخ مراسم عقد، میزان مهریه، محل زندگی زوجین، وسایل مورد نیاز برای شروع زندگی مشترک آن‌ها و وظایف هر کدام از خانواده‌ها شرایطی معین و به توافق کلی دست پیدا می‌کنند. در این مراسم هدایایی به همراه یک انگشتر برای اعلام نامزدی آن‌ها به دختر خانوم هدیه داده می‌شود.
عقد
جشن عقد مراسمی است که در آن دختر و پسر به صورت رسمی و شرعی به عقد یکدیگر در آورده می‌شوند و زن و شوهر قانونی هم خوانده می‌شوند. عقد می‌تواند در محضر و یا در تالار و باغی برگزار شود و مهمانان برای حضور در این جشن وصال دعوت شوند. نحوه اجرای این مراسم کاملاً سلیقه‌ای بوده و می‌تواند در موقعیت‌های مختلف متفاوت باشد؛ اما در حالت کلی توسط عاقد خطبه عقد بین عروس و داماد خوانده شده و با تعیین میزان مهریه و امضای شاهدین آن دو به صورت رسمی به عقد هم در آورده خواهند شد.
حنابندان
جشن حنابندان از گذشته تا به امروز در بین آداب و رسوم عروسی ایرانی رواج داشته که در آن اقوام و آشنایان یک شب قبل از برگزاری عروسی گرد هم آمده و به رقص و پایکوبی و جشن حنا می‌پردازند.
عروسی
تمام این مقدمات چیده شده تا در نهایت به مراسم اصلی عروسی دست پیدا کنند؛ مراسم عروسی در هر کدام از جاهای کشور با توجه به آداب و رسوم رایج در آن منطقه متفاوت است اما در حالت کلی این مراسم در تالار و یا باغ برگزار خواهد شد و در آن از اقوام و آشنایان هر دو طرف دعوت می‌شود تا در شادی شروع زندگی مشترک عروس و داماد شریک باشند و به مناسبت آن به جشن و پایکوبی بپردازند.
دیگر ضروریات مراسم عروسی
مهریه
مهریه در واقع هدیه‌ای است که داماد به عروس می‌دهد و به عنوان یک پشتوانه مالی در زندگی او به کار گرفته می‌شود؛ مهریه در ایران به عنوان سکه طلا در عقدنامه ذکر می‌شود که مقدار آن از قبل مطابق توافق صورت گرفته بین طرفین مشخص شده است. مطابق قانون و شریعت اسلامی مهریه حق زن بوده هر زمان می‌تواند آن را مطالبه کند و داماد موظف به پرداخت آن به همسر خویش می‌باشد.
سفره عقد
سفره عقد به عنوان نمادی از شروغ زندگی مشترک زوجین در آداب و رسوم عروسی ایرانی به کار گرفته می‌شود و دارای اهمیت زیادی می‌باشد؛ که در آن از اقلام و موارد خوش یمن مطابق با فرهنگ ایرانی مانند آینه، شمعدان، سکه، نقل و نبات و… استفاده می‌شود.
اسفند دود کردن
دود کردن گیاه اسفند در میان ایرانیان طرفداران بسیار زیادی دارد که این عمل را برای جلوگیری از بد یمنی و دور کردن انرژی‌های منفی انجام می‌دهند و در عروسی‌های ایرانی نیز این اقدام در هنگام ورود عروس به مراسم صورت می‌گیرد.
جهاز
خانواده‌ها برای شروع زندگی مشترک فرزندانشان مطابق با فرهنگ و آداب و رسوم غالب بر آن منطقه اقدام به تهیه اقلام ضروری برای آن‌ها می‌کنند؛ در بسیاری از مناطق رسم بر این است که خانواده داماد مراسم عروسی را برگزار نمایند و خانواده عروس نیز جهزیه لازم را برای آن‌ها فراهم نمایند. البته اقدام شایسته و مناسب این است که هر کدام از خانواده‌ها با توجه به وضعیت مالی خود قسمتی از هزینه‌ها را متقبل شوند و با همکاری هم به عروس و داماد کمک کنند تا به شروع زندگی خود بپردازند.
تفاوت فرهنگ‌ها، جذابیت مراسمات
با وجود مواردی که در مورد آداب و رسوم عروسی ایرانی در بالا به آن اشاره شد اما در همین کشور نیز در مناطق مختلف با توجه به فرهنگ رایج آن مراسمات و اقدامات خاصی صورت می‌گیرد که هر کدام زیبایی خاصی را به همراه دارد و معرفی کننده اصالت و فرهنگ آن خطه جغرافیایی می‌باشد.
